23/4/2024

De opbouw van een sedumdak

Deze blog is onderdeel van een groter artikel waarin alles over groen dak met zonnepanelen wordt besproken.

Inhoudsopgave

Ontdek waarom de opbouw van een groen dak belangrijk is

Deze blog beschrijft de opbouw van een groen dak. Eeuwenlang is het dak gezien als de bovenste afsluiting van een gebouw en werd dit gedeelte vaak niet benut. Nu worden steden steeds groter, voller en warmer en krijgen we te maken met zwaardere regenval door de jaren heen. Er is minder ruimte voor natuur in de stad, terwijl dit juist een oplossing kan bieden. 

We zitten de laatste jaren op een keerpunt en men komt steeds meer tot het inzien dat we ruimte moeten geven aan natuur, onbenutte ruimtes moeten benutten, water moeten opvangen en de steden verkoelen. Voor al deze onderdelen is een sedumdak, ook wel een groendak genoemd een perfecte oplossing

Er zijn verschillende manieren hoe je een groendak kan aanleggen, de opbouw van een sedumdak is zeer belangrijk voor de kwaliteit en levensduur van het groendak. De opbouw is afhankelijk van de draagkracht van het dak, uw wensen, de ligging, schaduwgebieden en ook het type beplanting speelt hierin een rol. 

Om de kwaliteit te kunnen waarborgen is het belangrijk te weten waaruit de opbouw van een groen dak moet bestaan. Een goede dakbedekking, wortelwerende folie (als de dakbedekking niet wortelwerend is), waterhoudende beschermmat, drainage laag, substraat (het groeimedium) en de begroeiing zijn allemaal factoren om rekening mee te houden. Wanneer de opbouw van het sedumdak niet optimaal is kunt u mogelijk voordelige effecten van het groen dak verliezen. Oftewel, de voordelen zijn te danken aan de optimale opbouw van groen dak, iedere laag heeft zijn eigen functie.

In deze blog kom je erachter wat de ideale opbouw is voor een groendak, lees vooral door om meer te weten te komen op het gebied van kwalitatief goede groendaken!

De opbouw van een groen dak

Een groen dak is opgebouwd uit meerdere lagen. Indien u een groen dak wilt aanleggen is het belangrijk dat over elke laag goed wordt nagedacht. Daarom brengen wij elke laag aan het licht en weet u waar u op moet letten om het meeste uit uw dak te halen. 

Draagkracht van het dak

Het eerste onderdeel bij de aanleg van een groendak is de draagkracht van het dak. Het is namelijk van groot belang om te bekijken of de constructie van het dak voldoende draagkracht heeft voor het plaatsen van een groendak. Je wilt namelijk niet dat je dak gaat verzakken door al het gewicht wat erop komt te liggen. 

Een groendak met een pak substraat, plantjes en de onderlagen weegt al snel 100 kg/m2, niet ieder dak kan dit zomaar dragen. Om hier zeker van te zijn is het verstandig om bouwtekeningen van het huis/dak te bekijken. Hier staat vaak een “balkenplan” in en daarin staat vaak de draagkracht van het dak vermeld. 

Mocht het dak niet sterk genoeg zijn, is de mogelijkheid om een lichtgewicht-systeem toe te passen die beginnen op 55 kg/m2, of de constructie van je dak te versterken zodat het alsnog de gewenste draagkracht heeft. 

Om helemaal zeker te zijn van de draagkracht is het verstandig om een constructeur in te schakelen, de constructeur berekend de draagkracht. Hiervoor zijn verschillende bureau’s in te schakelen. Wanneer de draagkracht goed is bevonden kan men overgaan tot het plaatsen van een groendak en de nodige onderlagen. Wij kunnen u helpen bij het bepalen van de draagkracht van uw dak. 

Wanneer de draagkracht goed genoeg is, kan men overgaan tot het plaatsen van een groendak met de nodige onderlagen. 

Dakbedekking

De eerste laag van het dak begint uiteraard bij het dak zelf, ook wel de dakbedekking. Zo heb je verschillende type dakbedekking waar een groendak mogelijk is. Er zijn dakpannen-, bitumen-, epdm-, pvc-, mastiek-, rieten-, golfplaten-, zink-, koper- en leien daken. Niet op alle type daken kun je een groendak plaatsen. Bitumen-, epdm-, pvc-, zink-, en koper daken zijn wel geschikt. 

De dakbedekking is een belangrijk onderdeel en vormt de basis van het groendak. Zo heb je tegenwoordig wortelwerende bitumen, dit is de beste dakbedekking voor het plaatsen van een groendak. Wortelwerende bitumen is loeisterk, in tegenstelling tot epdm dat flexibeler is en daardoor gevoeliger is. 

Het is van belang om een dakexpert naar de dakbedekking te laten kijken voordat je een groendak plaatst. Tijdens een dergelijke inspectie wordt gekeken naar de staat van de dakbedekking en of deze aan vervanging toe is. Zo liggen veel daken open en bloot, dit zorgt ervoor dat het wordt blootgesteld aan UV-straling, waardoor de dakbedekking slijt. 

Daarnaast is hittestress een andere boosdoener voor slijtage aan je dakbedekking, in de zomer wordt een dak erg warm (bitumen tot wel 90 graden) en in de winter erg koud. Hierdoor zet de dakbedekking uit wanneer het warm wordt en vervolgens krimpt het weer wanneer het afkoelt. Deze verschillen in temperatuur zorgen ervoor dat er naar verloop van tijd scheurtjes inkomen, wat kan zorgen voor lekkages. 

Deze slijtage is tegen te gaan met een groendak, de dikke laag zorgt ervoor dat er geen UV-licht doorheen komt. Het groendak ligt als een pleister over je dakbedekking en beschermt op deze manier, zo gaat je dakbedekking tot wel 2 x zo lang mee. Ook wordt een groendak maximaal 35 graden, wat zorgt voor een constanter klimaat en minder hittestress.  

Wortelwerendelaag

De tweede laag is een wortelwerende folie, deze laag wordt alleen aangebracht wanneer de dakbedekking niet wortelwerend is. Zo zijn er als eerder vermeld wortelwerende bitumen, epdm en pvc. Dit type dakbedekking is wortelwerend en dus geschikt om een groendak aan te leggen. 

Deze laag zorgt ervoor dat er geen wortels van de planten in je dak groeien. U wilt uiteraard geen lekkage, dus dit is erg belangrijk. De wortels van sedum zijn niet per se de boosdoener, maar stel voor er waait een zaadje van een boompje in je groendak (ja dit gebeurt echt), kan dit voor problemen zorgen mocht je geen wortelwerende folie hebben geplaatst. 

Scheidings- en beschermmat

De derde laag is een beschermmat en zorgt ervoor dat er geen steentjes of andere scherpe voorwerpen door je dakbedekking heen kunnen prikken. Bovendien absorbeert deze onderlaag 3 liter per m2. 

Drainage Laag

De vierde laag slaat water op en zorgt voor een vertragend effect richting de hemelwaterafvoer. Ook is deze laag van belang voor de planten die op dak worden geplaatst, wanneer de planten water nodig hebben kunnen ze het uit deze reservoirs halen. De drainagelaag is in verschillende variaties en diktes verkrijgbaar, afhankelijk van het waterbergende vermogen dat gewenst is. 

Drainagelaag gemaakt van sterk en duurzaam gerecycled kunststof met een eierdop-structuur die water bewaart en wanneer deze vol is. Indien er zonnepanelen worden meegenomen in het groene dak, worden er additioneel waterhoudende ballastende onderlagen geplaatst precies op de plek waar de frames voor de panelen zullen komen.

Het beheersen van het regenwater is van levensbelang, voor niet alleen het groene dak maar voor de hele bestendigheid van de wereld van de toekomst.” ~ Matthijs Bourdrez

Filterlaag

Daarbovenop wordt een filterlaag geplaatst die ervoor zorgt dat hemelwater gefilterd neerdaalt in de drainagelaag waaruit planten kunnen voeden en gezond blijven groeien, zonder dat hier ongewenst materiaal in meekomt.

Rails zonnepanelen

Bij een integratie van zonnepanelen worden onze "Airframes"  gemonteerd op de onderlagen die het plaatsen van de panelen boven het verkoelende groen mogelijk maken. De frames worden voorzien van speciale rails waarop de panelen individueel ingeschoven kunnen worden en bevestigd worden zodat ze stevig blijven zitten.

Het substraat

De vijfde laag is van groot belang voor de sedumplanten en ook hier weer het waterbergende vermogen. De term substraat hoor je misschien niet iedere dag maar dit is het groeimedium voor de planten. Hoe dikker deze laag hoe groter de planten kunnen worden op je dak, aangezien ze meer ruimte hebben om te kunnen wortelen. 

Ook bepaald de substraatdikte hoeveel water het kan bergen, zo is een laag van 2 tot 3 centimeter binnen een zonnige dag snel uitgedroogd. In tegenstelling tot een dikke laag substraat vanaf 8 centimeter waar het langer duurt voordat dit uitgedroogd is. 

Substraat is in verschillende vormen verkrijgbaar, welk type substraat van toepassing is op het dak hangt af van het type beplanting. Zo heb je extensieve- en intensieve daken. Simpel gezegd heeft een extensief dak een substraatdikte van 4 tot 17 centimeter en begint een intensief groendak bij 15 centimeter tot wel 1 of 2 meter dikte. 

Daarnaast heeft extensief substraat minder tot geen voeding. In tegenstelling tot intensief substraat waar meer voeding in zit. Sedum Planten hebben van nature geen voeding nodig, dit halen ze uit het water en de lucht. 

Wilt u andere beplanting toepassen, bijvoorbeeld bomen en/of struiken is het wenselijk om een intensief substraat te gebruiken. 

Tot slot is de substraatdikte ook afhankelijk van de draagkracht van het dak. Hoe dikker de laag hoe meer water het op kan nemen en dus zwaarder wordt. 

Is uw dak klaar voor een transformatie?

Bent u benieuwd wat het beste is voor uw dak? Krijg gratis advies van een van onze experts.

Persoonlijk en betrokken advies

Kwaliteit en duurzaamheid staan voorop

Wij nemen alles uit handen

Praat met een van onze experts

Begroeiing

De zesde laag is eigenlijk de leukste, tenminste dat vinden wij. Hier komen namelijk de planten aan bod. 

Er zijn verschillende manieren om planten te plaatsen op een groendak, zo kun je kiezen voor cassettes, matten, los inplaten, sprossen (sedumscheuten die uitgezaaid worden) en zaaien. Wanneer je cassettes plaatst kun je een deel van de onderlagen weglaten, je hebt vrijwel direct een groendak maar hier zitten een aantal nadelen aan. Zo heb je een lage biodiversiteit en weinig waterbufferend vermogen. Dit zorgt ervoor dat het het dak sneller uitgedroogd en je dus minder verkoeling geeft. 

Sedummatten zijn de volgende optie, het grote voordeel hiervan is dat het dakoppervlak direct groen is en het toepasbaar is als lichtgewicht systeem. Dit komt omdat je geen substraatlaag toevoegt wanneer je matten gebruikt, deze zit namelijk al in de mat zelf. Echter worden sedummatten vaak geprepareerd met veel voeding en moet je daarom vaker onderhoud (bijmesten) uitvoeren op het dak. Daarnaast is de biodiversiteit ook aan de lage kant aangezien soorten die woekeren de overhand nemen. 

Verder kun je een groendak ook sprossen en/of zaaien, dit kost wat meer geduld aangezien het kleine sedumscheuten zijn die je zaait en het dus meer tijd kost voordat het dak is bedekt met groen. 

Tot slot kun je sedumplanten los inplanten, ook wel pluggen genoemd, deze manier is arbeidsintensiever om te plaatsen vergeleken met cassettes of matten. Daartegen hebben pluggen een aantal grote voordelen, zo kun je de samenstelling van planten kiezen. Hierdoor is de biodiversiteit hoog en heb je door alle seizoenen bloeiperiodes, bovendien is het ook mooi voor het oog. 

Zo hebben wij verschillende mixen samengesteld. Een bio-diverse mix als standaard met de mogelijkheid om deze bij- en vlindervriendelijk te maken. De planten hebben een hoog nectar gehalte wanneer ze in bloei staan. Ook passen wij schaduw-minnende soorten toe die we vaak onder de panelen plaatsen of op daken die volledig in de schaduw liggen. Zo heeft u ook op schaduwgebieden een bloeiende daktuin.

Gemiddeld worden er 16 tot 20 plantjes per m2 geplant, deze hoeveelheid zorgt ervoor dat de planten goed kunnen uitgroeien maar ook niet te ver uit elkaar staan. Je wilt namelijk wel dat het dak volledig bedekt wordt door planten. 

Het heeft gemiddeld 2 a 3 groeiseizoenen nodig om volledig dicht te groeien, er is dus was geduld nodig. De plantjes beginnen klein, dit heeft als voordeel dat ze gewend zijn aan het extremer klimaat en niet met voeding zijn opgekweekt. Op deze manier is het groendak robuuster en houd het langer stand. Wij staan ervoor dat onze daken een leven lang meegaan. 

Een goed samenwerkend volledig groendak waar mineralen en voedingsstoffen tot een ecosysteem kunnen worden, heeft geen houdbaarheidsdatum.” ~ Matthijs Bourdrez

Het zonnepaneel & Solar Sedum airframe

Nu we de volledige opbouw van een groendak hebben bekeken, kunnen we naar het onderdeel gaan wat ons zo uniek maakt. Solar Sedum heeft namelijk een frame ontwikkeld voor zonnepanelen, ook wel het airframe genoemd, waarmee we het groendak volledig kunnen integreren met zonnepanelen. 

Het heeft zoals de meeste mooie dingen in het leven, tijd gekost om dit te ontwikkelen, maar nu kunnen we dan ook zeggen dat wij het perfecte systeem hebben ontwikkeld en het groen ook onder de zonnepanelen groeit. 

Het groendak en en de beplanting loopt onder de panelen door wat een aantal voordelen meebrengt. Zo zorgt de volledige integratie ervoor dat de panelen efficiënter werken (ca 4 tot 10 %), aangezien het verkoeld wordt door de verdamping van het water. 

De meeste mensen weten dit niet maar hoe warmer een zonnepaneel wordt hoe slechter hij presteert. Je kunt het eigenlijk vergelijken met je telefoon, als je deze in de zon legt vind hij het ook niet fijn en begint kuren te vertonen. Hetzelfde geld voor zonnepanelen, vandaar is de verkoeling meer dan welkom, zeker op warme dagen. 

Zoals al eerder beschreven in dit blog kan bitumen tot wel 90 graden Celsius worden op een warme zomerdag, het is zwart en trekt de warmte aan. Je kunt je dus voorstellen dat dit niet bevorderlijk is voor de zonnepanelen. Een groendak wordt maximaal 35 graden op een warme zomerdag, daarom is het wenselijk om je gehele oppervlak te voorzien van groen. Dit is dan ook groot voordeel van het airframe, op deze manier benutten we namelijk het hele dakoppervlak. 

Veel gestelde vragen

Wat is de opbouw van een sedumdak?
Kan je lopen op een groen dak?
Kan een groen dak op een schuin dak?

Lees meer in onze blogs

Sluiten